Maastricht University

Leerdoelen

Maastricht University werkt vanuit de uitgangspunten van probleemgestuurd onderwijs. Daarin gaan onderwijsgroepen aan de slag met bepaalde casuïstiek. Ze bepalen wat ze wel en niet weten over het onderwerp, en stellen aan de hand daarvan leerdoelen op. Studenten trainen in kleinere groepen van maximaal twaalf mensen intensief om die leerdoelen te bereiken. “En bij trainen hoort oefenen, oefenen, oefenen”, zegt Reinier Kreutzkamp, docent bij de vakgroep Clinical Psychological Science.

“Studenten moeten veel dingen weten, maar ook veel dingen kunnen.”

Voorbereiding op het tweede jaar

Studenten maken kennis met het programma Dealing with extreme emotions aan het einde van het eerste jaar, als voorbereiding op het tweede jaar. In dat tweede jaar gaan ze aan de slag met vaardigheden als psychiatric anamnesis en psychiatric interviewing. Daarvoor moeten ze beschikken over basale vaardigheden zoals reflecteren, feedback geven en structuur aangeven in een gesprek. “Studenten moeten veel dingen weten, maar ook veel dingen kunnen”, zegt Kreutzkamp. “Voorheen was er een training voor die basale vaardigheden, maar omdat er steeds meer nadruk kwam te liggen op specifieke vaardigheden, zoals presenteren, zijn die algemene vaardigheden naar de achtergrond verdrongen. Tot we tot de conclusie kwamen: straks moeten deze studenten een klinisch gesprek voeren en missen ze die algemene gespreksvaardigheden. Omdat er heel weinig ruimte was in het curriculum hebben we naar alternatieven gezocht en kwamen we uit bij TrainTool.”

Psychologische test

Voordat studenten gaan oefenen in TrainTool, volgen ze een lecture van ongeveer twee uur waarin de docent de studenten meer vertelt over de gewenste sociale vaardigheden. Zo krijgen ze oefeningen over vaardigheden als parafraseren en gevoelsreflecties geven. Ook krijgen de studenten instructies over hoe ze in TrainTool kunnen werken. Vervolgens kunnen ze van start, waar en wanneer ze maar willen, op hun eigen telefoon of laptop.

Kreutzkamp legt uit hoe de oefeningen verlopen: “Je doet als student een onderzoeksstage en een wat oudere dame zit bij jou aan tafel voor een psychologische test. Je hebt net de test uitgelegd en ze mag beginnen, maar ze begint niet. Je merkt dat ze verdrietig en gestrest reageert omdat het niet lukt.” De video stopt en de webcam van de student springt aan: het is aan hem of haar om een passende reactie te geven. In een volgend rollenspel gaat het nog wat verder. “Dan probeert de proefpersoon de testleider een rotgevoel te geven. Ze valt uit en zegt: ‘ik zag wel dat je me aan het uitlachen was!’. De student moet dan niet in de verdediging schieten, maar rustig uitleggen dat dat nooit de bedoeling geweest is enzovoorts. De student moet empathisch reageren, maar ook de touwtjes in handen houden en het gesprek de juiste kant op sturen.”

Feedback

De studenten kunnen de filmpjes zo vaak terugkijken als ze willen en op die manier oefenen met verschillende reacties en de beste verder aanscherpen. Uiteindelijk leveren ze de opnames in voor feedback. “Dan zie je dat de meeste studenten dat empathisch reageren vanzelf wel goed onder de knie hebben, dat lukt ze allemaal wel. Maar het structuur geven aan een gesprek en goed de leiding houden blijkt lastiger. Daar krijgen ze dus feedback op”, zegt Kreutzkamp.

Bij dit programma worden de video’s bekeken en beoordeeld door vakdocenten aan de universiteit. Met meer dan 400 deelnemende studenten is het verstandig die last te verdelen. Toch schrikt Kreutzkamp niet terug voor de hoeveelheid werk. “Ik weet van mezelf dat ik veel feedback geef en ik ben ongeveer een kwartier per student bezig. Dat valt dus mee.” Studenten reageren ook op elkaar. Het is de bedoeling dat iedere student twee anderen uitnodigt om zijn of haar filmpjes te bekijken en te voorzien van peerfeedback. “Studenten geven aan dat ze daar echt iets aan hebben en dan vooral in het nadenken over hoe zo’n reactie nou precies tot stand komt, en hoe ze overkomen op de ander.”